Cà phê Colombia từ lâu đã được biết đến như một trong những loại cà phê ngon nhất thế giới, nổi bật với hương vị phong phú, độ chua thanh thoát và hậu vị ngọt tự nhiên. Được trồng trên những sườn núi cao của dãy Andes với khí hậu ôn hòa và thổ nhưỡng giàu dinh dưỡng, hạt cà phê Colombia mang đến chất lượng vượt trội, làm say đắm những người yêu cà phê trên toàn cầu.
Cà phê Colombia từ lâu đã được biết đến như một trong những loại cà phê ngon nhất thế giới, nổi bật với hương vị phong phú, độ chua thanh thoát và hậu vị ngọt tự nhiên. Được trồng trên những sườn núi cao của dãy Andes với khí hậu ôn hòa và thổ nhưỡng giàu dinh dưỡng, hạt cà phê Colombia mang đến chất lượng vượt trội, làm say đắm những người yêu cà phê trên toàn cầu. Hãy cùng Vinbarista khám phá những điều làm nên danh tiếng của cà phê Colombia và lý do vì sao loại cà phê này luôn được đánh giá cao trong giới sành cà phê.
Đôi nét về cà phê Colombia
Trong nhiều năm liên tiếp, Colombia từng là quốc gia sản xuất cà phê lớn thứ hai thế giới, chỉ xếp sau Brazil. Tuy nhiên, đến năm 2000, Việt Nam đã vượt qua Colombia về sản lượng, và vị thế của quốc gia Nam Mỹ này tiếp tục suy giảm đáng kể do ảnh hưởng của dịch bệnh gỉ sắt vào năm 2008.
Dù đối mặt với nhiều thách thức, Colombia vẫn duy trì vị trí trong top 5 quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu thế giới, với sản lượng khoảng 10 triệu bao mỗi năm. Kim ngạch xuất khẩu hàng năm dao động từ 11 - 13 triệu bao, trong đó năm 2020 đạt đỉnh gần 14 triệu bao (loại 60kg/bao), chiếm khoảng 10% tổng sản lượng cà phê toàn cầu.
Bên cạnh đó, Colombia cũng nổi tiếng với dòng cà phê Specialty Coffee, được đánh giá cao về chất lượng và giá trị trên thị trường quốc tế. Điều này được minh chứng qua việc cà phê Colombia giành được nhiều giải thưởng danh giá tại cuộc thi Cup of Excellence.
Hiện nay, ngành cà phê Colombia tạo việc làm cho khoảng 600.000 lao động, khẳng định tầm quan trọng của ngành này trong việc tạo thu nhập và đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước.
*Top 5 quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu thế giới gồm Brazil, Việt Nam, Colombia, Indonesia, Ethiopia (số liệu 2020).
Colombia thuộc top những quốc gia xuất khẩu cà phê hàng đầu thế giới (Nguồn: Internet)
Lịch sử du nhập cà phê vào Colombia
Vào những năm 1700, các linh mục và người di cư từ Tây Ban Nha lần đầu mang cà phê đến Colombia. Đến đầu thế kỷ 19, cây cà phê nhanh chóng phát triển và trở thành loại cây trồng thương mại quan trọng tại nhiều vùng trên khắp đất nước.
Tuy nhiên, phải đến năm 1927, khi các rào cản kỹ thuật được giải quyết và Liên đoàn Cà phê Quốc gia Colombia (FNC) được thành lập, ngành cà phê Colombia mới thực sự bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ. FNC, một tổ chức phi lợi nhuận, ra đời với mục tiêu hỗ trợ sản xuất và thúc đẩy xuất khẩu cà phê thông qua mô hình hợp tác xã.
Đến năm 1972, FNC được mở rộng, trở thành đại diện chính thức của cộng đồng trồng cà phê tại Colombia. Nhờ vào chiến lược tiếp thị sáng tạo cùng sự ổn định về kinh tế, Colombia nhanh chóng vươn lên vị trí quốc gia xuất khẩu cà phê lớn thứ ba thế giới trong thời gian ngắn.
Hiện nay, ngành cà phê Colombia vẫn giữ vững vị thế quan trọng trên thị trường quốc tế, đóng góp khoảng 12% tổng nguồn cung cà phê toàn cầu, khẳng định tiềm năng phát triển bền vững của quốc gia này.
Liên đoàn Cà phê Quốc gia Colombia (FNC)
Liên đoàn Cà phê Quốc gia Colombia (Federación Nacional de Cafeteros de Colombia - FNC) được thành lập vào năm 1927, là tổ chức phi lợi nhuận đại diện cho hơn 500.000 hộ trồng cà phê trên khắp Colombia. FNC đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kỹ thuật, nghiên cứu giống, phát triển sản xuất bền vững và bảo vệ quyền lợi kinh tế của nông dân.
FNC tập trung vào việc mở rộng thị trường, bảo vệ nguồn gốc cà phê Colombia và đảm bảo giá bán ổn định cho người nông dân. Tổ chức này đóng vai trò như một lá chắn kinh tế, giúp nông dân trồng cà phê ứng phó với biến động thị trường quốc tế và đảm bảo lợi nhuận bền vững.
Thông qua các nghiên cứu kỹ thuật, FNC hỗ trợ nông dân tối ưu hóa chi phí sản xuất và cải thiện chất lượng cà phê. Các chương trình hỗ trợ bao gồm quản lý đất đai, chọn lọc giống, cải tiến quy trình chế biến và phòng ngừa dịch bệnh trên cây cà phê. Một trong những thành tựu quan trọng của FNC là phát triển giống Castillo, nổi bật với khả năng kháng bệnh gỉ sắt, giúp tăng năng suất và nâng cao chất lượng cà phê Colombia.
Liên đoàn Cà phê Quốc gia Colombia (FNC) (Nguồn: Internet)
Điều kiện tự nhiên để trồng cà phê tại Colombia
Cà phê Colombia được trồng dọc theo ba dãy núi Andes và Sierra Nevada de Santa Marta, từ bờ biển Đại Tây Dương ở phía Bắc đến biên giới Ecuador ở phía Nam, với diện tích khoảng 850.000 - 900.000 hecta.
Nhờ độ cao địa hình, các vùng trồng cà phê có nhiệt độ ổn định từ 18° - 24°C, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hình thành đường và hợp chất tự nhiên trong hạt cà phê. Lượng mưa trung bình hàng năm đạt khoảng 2.000 mm. Mùa ra hoa chính diễn ra từ tháng 1 - 3, đợt thứ hai từ tháng 7 - 9, trong khi thu hoạch chính từ tháng 9 - 12 và vụ phụ (mitaca) vào quý hai của năm.
Đất trồng cà phê ở Colombia đa dạng, từ cát, đá đến đất sét, với địa hình thay đổi từ bằng phẳng, thoai thoải đến dốc đứng. Ba khu vực cà phê chính thuộc ba dãy núi: miền Đông, miền Trung và miền Tây, với đất chủ yếu có nguồn gốc núi lửa, giàu chất hữu cơ, giúp giảm nhu cầu phân bón.
Với diện tích rộng lớn và địa hình phong phú, Colombia sở hữu nhiều vi khí hậu khác nhau. Sự đa dạng sinh thái này tác động đến cách nông dân lựa chọn công nghệ canh tác cũng như giống cà phê phù hợp. Các trang trại cà phê tại Colombia được phát triển theo nhiều mô hình, từ canh tác truyền thống với năng suất thấp đến phương thức hiện đại và kỹ thuật cao. Cà phê có thể được trồng dưới ánh nắng trực tiếp, trong bóng râm một phần hoặc hoàn toàn dưới tán cây. Dù áp dụng phương thức nào, Colombia chỉ trồng giống Arabica, với các loại phổ biến như Typica, Bourbon, Caturra, Castillo và Tabi, phù hợp với điều kiện tự nhiên của từng vùng.
Colombia có những điều kiện tự nhiên, khí hậu thích hợp để trồng cà phê (Nguồn: Internet)
Các loại hạt cà phê Colombia
Các loại hạt cà phê chính ở Colombia thuộc giống Arabica, bao gồm Castillo, Caturra, Tabi, Pink Bourbon, Bourbon, Typica, Colombia và Gesha. Những loại hạt này đại diện cho các giống cà phê được trồng và phát triển tại Colombia, mỗi loại mang đến một hương vị đặc trưng riêng. Dưới đây là một số loại cà phê nổi bật của Colombia:
-
Castillo: Được phát triển bởi Cenicafé từ sự lai tạo giữa Caturra và Timor Hybrid để kháng bệnh gỉ sắt và tăng năng suất. Được đặt theo tên nhà nghiên cứu Jaime Castillo, Castillo được giới thiệu vào năm 2005 và hiện chiếm khoảng 40% sản lượng cà phê Colombia. Một nghiên cứu năm 2020 của Claudia Patricia Criollo-Velásquez cho thấy giống cà phê Castillo trồng dưới 1.500m đạt điểm nếm thử cao nhất.
-
Caturra: Là đột biến tự nhiên của giống Bourbon, Caturra nổi bật với hương vị phức tạp, độ chua sáng và hậu vị ngọt. Được đưa vào Colombia từ những năm 1970, Caturra từng chiếm gần một nửa sản lượng cà phê quốc gia. Theo Hiệp hội Cà phê Đặc sản (SCA), Caturra phát triển tốt nhất ở độ cao từ 1.200 - 2.000m. Tuy nhiên, nhiều cây Caturra đã bị thay thế bởi giống Castillo do khả năng kháng bệnh gỉ sắt.
-
Tabi: Đây là giống lai giữa Bourbon, Typica và Timor, được Viện Nghiên cứu Cà phê Quốc gia Colombia phát triển vào năm 2002 nhằm tăng sức đề kháng với bệnh gỉ sắt. “Tabi” có nghĩa là “tốt” trong tiếng Guambiano. Hạt cà phê Tabi mang đến hương vị cân bằng với độ chua sáng, tạo ra những tách cà phê chất lượng cao.
-
Pink Bourbon: Pink Bourbon là một đột biến tự nhiên từ Yellow Bourbon và Red Bourbon, xuất hiện lần đầu tại San Adolfo, Huila vào những năm 1980. Đặc trưng bởi màu hồng độc đáo, giống cà phê này có khả năng kháng sâu bệnh tốt và mang đến hương vị đa dạng với nốt hoa, trái cây và vị ngọt tinh tế.
-
Bourbon: Có nguồn gốc từ đảo Réunion, Bourbon được du nhập vào Colombia từ những năm 1830. Giống cà phê này phát triển mạnh tại các vùng cao và từng đóng vai trò quan trọng trong ngành cà phê Colombia. Hiện nay, Bourbon chủ yếu được thay thế bởi các giống con lai như Caturra, Catuai và Mundo Novo.
-
Typica: Là một trong những giống cà phê lâu đời nhất, có nguồn gốc từ Ethiopia và được đưa vào Colombia vào cuối thế kỷ 18. Được biết đến với hương vị cân bằng và khả năng thích nghi tốt, Typica thường được trồng với mật độ 3.000-4.000 cây/ha và cắt tỉa thân đơn theo nghiên cứu của World Coffee Research (WCR). Mặc dù năng suất thấp, nhưng Typica mang lại chất lượng cà phê cao khi trồng ở độ cao lớn và bắt đầu cho quả sau 4 năm.
-
Colombia: Được phát triển từ giống Timor Hybrid và giới thiệu vào năm 1985, giống Colombia có khả năng kháng bệnh gỉ sắt nhưng lại không ổn định về chất lượng. Hiện tại, nhiều nông dân đang dần thay thế nó bằng giống Castillo. Giống Colombia mang đến hương vị cân bằng, phức tạp với nốt táo đỏ, nho và hậu vị ngọt nhẹ.
-
Gesha: Đây là giống cà phê hiếm, phát triển mạnh ở vùng Huila của Colombia. Ban đầu được phát hiện tại Ethiopia và nổi danh sau chiến thắng tại cuộc thi Best of Panama 2004, Gesha hiện là một trong những giống cà phê đắt giá nhất. Loại cà phê này có kết cấu mượt như trà với hương vị phức hợp của trái cây và hoa. Giống Gesha bắt đầu cho quả sau 4 năm và thường được trồng với mật độ 3.000-4.000 cây/ha.
Ngoài những giống cà phê phổ biến trên, Colombia còn sản xuất các loại cà phê đặc biệt như Pacamara, Maragogype, SL28, Yellow Bourbon và Red Bourbon. Nhờ địa hình đa dạng từ vùng thấp ven biển đến dãy núi Andes, Colombia có điều kiện lý tưởng để trồng nhiều giống cà phê khác nhau, góp phần tạo nên danh tiếng của quốc gia này trên thị trường cà phê thế giới.
Các loại hạt cà phê ở Colombia chủ yếu thuộc giống Arabica (Nguồn: Internet)
Hương vị nổi bật của cà phê Colombia
Cà phê Colombia mang hương vị mềm mại đặc trưng và vô cùng dễ uống, đặc biệt là các loại Specialty. Hạt Arabica hấp dẫn bởi vị ngọt chủ đạo của chocolate, hương thơm phong phú của trái cây đỏ như quả mọng, táo, lẫn cùng chút vị caramel rất đặc biệt. Ngoài ra, hương vị cà phê Colombia còn dậy mùi cam quýt, gia vị, là điểm nhấn khó lẫn cho những ai đã từng thưởng thức.
Hoạt động sản xuất cà phê tại Colombia
Colombia là nước sản xuất cà phê lớn thứ ba thế giới sau Brazil và Việt Nam, với khả năng sản xuất khoảng 14 triệu bao mỗi năm. Mỹ và Canada là thị trường chủ chốt của Colombia, chiếm tới 45% tổng kim ngạch xuất khẩu. Colombia có 842.000 ha trồng cà phê và khoảng 540.000 gia đình phụ thuộc vào hoạt động này.
Phần lớn cà phê Colombia được trồng trên những trang trại nhỏ do các hộ gia đình quản lý, với sự hỗ trợ kỹ thuật và sản xuất từ Liên đoàn Cà phê Quốc gia Colombia (FNC). Quy trình sản xuất bao gồm các bước chính sau:
-
Thu hoạch: Mùa thu hoạch chính kéo dài từ tháng 10 đến tháng 2, với cao điểm vào hai tháng cuối năm. Một vụ thu hoạch thứ hai diễn ra khoảng sáu tháng sau. Phương pháp thu hoạch chủ yếu là hái thủ công, nông dân tự lựa chọn từng quả cà phê chín đạt tiêu chuẩn, loại bỏ quả xanh hoặc hư hỏng để đảm bảo chất lượng.
-
Sơ chế cà phê: Sơ chế ướt là phương pháp truyền thống và phổ biến nhất tại Colombia nhờ vào lượng mưa ổn định và quy trình đơn giản, không đòi hỏi nhiều nhân lực. Một số trang trại quy mô lớn có thể áp dụng các phương pháp khác như sơ chế tự nhiên, sơ chế bán ướt, hoặc X.O. để tạo ra hương vị đặc trưng cho cà phê.
-
Phơi khô: Hạt cà phê sau khi sơ chế sẽ được làm khô bằng nhiều phương pháp tùy theo điều kiện từng vùng, bao gồm phơi trên mái nhà, trong đường hầm polytunnel, trên luống parabol hoặc sử dụng ngăn kéo sấy di động. Những phương pháp này giúp kiểm soát độ ẩm và bảo toàn chất lượng hạt cà phê.
Hoạt động sản xuất cà phê tại Colombia (Nguồn: Internet)
Các vùng trồng cà phê nổi tiếng ở Colombia
Colombia có nhiều vùng trồng cà phê chất lượng cao, trong đó 10 khu vực sản xuất cà phê lớn nhất bao gồm:
Các vùng trồng cà phê nổi tiếng ở Colombia (Nguồn: Internet)
Cà phê Colombia Huila
Huila là vùng sản xuất cà phê lớn nhất Colombia, nổi tiếng với hạt Arabica chất lượng cao. Nhờ vào độ cao 1.200 - 1.800m, khí hậu ôn hòa (17-23°C) và lượng mưa 332 mm/năm, cà phê Huila có độ chua sáng, body trung bình, hậu vị trái cây và caramel. Các nông trại nhỏ (trung bình 1,5 ha) áp dụng phương pháp lên men kéo dài, sơ chế ướt và sơ chế mật ong. Giống phổ biến gồm Caturra, Typica, Castillo, Red & Pink Bourbon, Yellow Colombia.
Cà phê Colombia Antioquia
Antioquia là vùng trồng cà phê lớn thứ hai Colombia, chiếm 16% sản lượng cả nước. Vùng này có địa hình đồi núi thuộc dãy Andes, tạo ra khí hậu gió mùa với nhiệt độ trung bình 18,5°C. Cà phê trồng ở độ cao 1.650 - 2.200m, mang đến hương vị ngọt, cay nhẹ, hạt dẻ và trái cây. Phương pháp sơ chế phổ biến là sơ chế ướt với các giống Castillo, Caturra, Typica, Maragojipe, Geisha, Tabi, Pink Bourbon và Caturra Timor.
Cà phê Colombia Cauca
Cauca có 90.000 hộ trồng cà phê với diện tích 93.000 ha, chiếm 10% sản lượng cà phê Colombia. Vùng này có 4 khu vực trồng chính, tạo ra cà phê với hương thơm mạnh, độ chua trung bình đến cao, vị ngọt và hậu vị phong phú. Khí hậu rừng nhiệt đới (17,9°C, 682 mm mưa/năm) thích hợp cho các giống Castillo, Colombia, Caturra, Typica, Bourbon, Tabi.
Cà phê Colombia Tolima
Tolima có đặc trưng bởi hệ thống canh tác của các cộng đồng bản địa và người gốc Phi. Khu vực này sản xuất cà phê hữu cơ với năng suất 1.875 - 2.750 kg/ha. Với khí hậu rừng nhiệt đới (28,3°C, 129,96 mm mưa/năm), Tolima tập trung vào sản xuất bền vững thông qua các hợp tác xã như ASOPEP và ASCI'SP.
Cà phê Colombia Nariño
Nariño là khu vực trồng cà phê ở cực Nam Colombia, có độ cao 1.500 - 2.300m, nhiệt độ trung bình 18,1°C, lượng mưa 309 mm/năm. Cà phê thu hoạch từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 9, nổi bật với body mượt mà, hương hạt dẻ, chocolate và caramel. Các nông trại nhỏ sử dụng phương pháp ướt và sơ chế mật ong.
Cà phê Colombia Caldas
Caldas là vùng sản xuất cà phê lớn nhất trong Tam Giác Cà Phê Colombia (Colombia's Coffee Triangle), chiếm 7,78% sản lượng cả nước. Các nông trại có diện tích trung bình 1,9 ha, nằm ở độ cao 1.300 - 1.900m. Khí hậu cận đại dương (24°C, 229 mm mưa/năm) giúp cà phê nơi đây có hương thơm đậm, độ chua trung bình và vị ngọt cân bằng. Giống phổ biến gồm Castillo, Caturra, Colombia, với phương pháp sơ chế ướt.
Cà phê Colombia Risaralda
Risaralda, thuộc Tam Giác Cà Phê, có điều kiện lý tưởng với đất núi lửa, độ cao 1.300 - 1.900m, khí hậu nhiệt đới mưa nhiều (18,9°C, 609 mm mưa/năm). Với 75.800 ha canh tác, cà phê Risaralda có hương vị chanh, lựu, trái cây nhiệt đới, hạt hạnh nhân, cacao và gia vị. Các giống Caturra, Castillo, Colombia được sơ chế theo phương pháp ướt.
Cà phê Colombia Valle del Cauca
Valle del Cauca nằm ở độ cao 1.200 - 2.000m, có khí hậu rừng nhiệt đới (21,4°C). Đất núi lửa màu mỡ và phương pháp trồng dưới bóng râm giúp hạt cà phê có vị trái cây đỏ, cam quýt, hương hoa, chocolate, caramel, cherry đen và đào. Cà phê trồng ở độ cao thấp có vị ngọt, body dày, trong khi cà phê ở độ cao cao có vị chua phức tạp, hậu vị tinh tế.
Cà phê Colombia Santander
Santander nằm ở phía Đông Bắc, chiếm 5,21% sản lượng cà phê Colombia. Với 37.000 trang trại gia đình, khu vực này trồng Castillo, Colombia, Tabi, Gesha, Pink Bourbon, Wush Wush. Cà phê phát triển ở 1.200 - 1.700m, khí hậu nhiệt đới ẩm (23,7°C, 542 mm mưa/năm), tạo ra hương vị chocolate đậm, hạt óc chó, trái cây nhẹ, hậu vị chanh và hoa.
Cà phê Colombia Cundinamarca
Cundinamarca bao quanh Bogotá, có độ cao 3.013m, khí hậu nhiệt đới khô và ướt với 332 mm mưa/năm. Vùng này từng là khu vực trồng cà phê lớn nhưng hiện chỉ chiếm 2,77% sản lượng Colombia. Các giống chủ yếu là Castillo và Colombia, với vụ thu hoạch từ tháng 4 - 6 và tháng 10 - 12.
Cà phê Colombia không chỉ nổi tiếng với chất lượng tuyệt hảo mà còn mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử của đất nước này. Nhờ vào điều kiện tự nhiên lý tưởng, phương pháp canh tác tỉ mỉ và sự cải tiến không ngừng trong quy trình sản xuất, Colombia đã khẳng định vị thế là một trong những quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu thế giới.
Nếu bạn là người yêu thích cà phê và muốn tìm hiểu sâu hơn về thế giới cà phê chất lượng, đừng quên theo dõi Vinbarista – nơi cập nhật những kiến thức hữu ích về cà phê, hướng dẫn pha chế chuyên sâu và chia sẻ kinh nghiệm sử dụng các thiết bị pha chế hiện đại. Vinbarista cũng cung cấp sản phẩm cà phê chất lượng cao, máy pha cà phê, máy xay cà phê từ những thương hiệu uy tín, giúp bạn dễ dàng trải nghiệm và khám phá những hương vị cà phê đẳng cấp ngay tại nhà. Hãy ghé thăm Vinbarista ngay hôm nay để không bỏ lỡ những thông tin thú vị và sản phẩm chất lượng dành riêng cho bạn!
Thông tin liên hệ:
VINBARISTA - ALL YOUR COFFEE NEEDS
Trang thương mại điện tử thuộc Cubes Asia
- Tư vấn mua hàng: 0909 244 388
- Fanpage: Vinbarista - máy pha cafe & cafe
- Website: https://vinbarista.com/
Địa chỉ cửa hàng:
