Cà phê Costa Rica nổi tiếng với hương vị độc đáo và chất lượng tuyệt hảo, đã trở thành biểu tượng của nền văn hóa và kinh tế của đất nước này. Từ khi được du nhập vào thế kỷ 18, cà phê đã phát triển mạnh mẽ và đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người dân Costa Rica.
Cà phê Costa Rica nổi tiếng với hương vị độc đáo và chất lượng tuyệt hảo, đã trở thành biểu tượng của nền văn hóa và kinh tế của đất nước này. Từ khi được du nhập vào thế kỷ 18, cà phê đã phát triển mạnh mẽ và đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người dân Costa Rica. Hãy cùng Vinbarista khám phá lịch sử, hương vị và quy trình sản xuất của cà phê Costa Rica trong bài viết này!
Đôi nét về cà phê Costa Rica
Costa Rica nằm ở Trung Mỹ nhiệt đới, từ lâu đã được mệnh danh là “thiên đường cà phê” với hơn 200 năm lịch sử canh tác. Cà phê Costa Rica nổi bật với chất lượng vượt trội, hương vị phong phú và sự đa dạng của các giống cà phê như Arabica Typica, Caturra, và Bourbon. Ngành cà phê của quốc gia này không chỉ tập trung vào sản lượng mà còn chú trọng vào chất lượng, áp dụng các phương pháp chế biến đặc biệt như chế biến mật ong.
Costa Rica đứng thứ 14 trên thế giới về sản xuất cà phê, đóng góp khoảng 1,1% sản lượng toàn cầu. Theo thống kê của CafeImports năm 2017, ngành cà phê Costa Rica có những đặc điểm sau:
Quy mô sản xuất cà phê tại Costa Rica
-
Số hộ gia đình tham gia sản xuất: Khoảng 47.137 hộ (2017).
-
Quy mô trang trại: Gần 70% sản lượng cà phê đến từ các hộ nông dân nhỏ lẻ.
-
Sản lượng xuất khẩu hàng năm: 1,2 - 1,5 triệu bao (60kg/bao).
Hoạt động canh tác:
-
Vùng trồng cà phê chính: Thung lũng Trung tâm, Thung lũng phía Tây, Guanacaste, Tres Ríos, Turrialba, Orosi, Brunca, Tarrazú.
-
Giống cà phê phổ biến: Caturra, Catuai, Bourbon, Villa Sarchi, Villalobos, SL28, Gesha.
-
Phương pháp chế biến: Chế biến ướt, chế biến khô, chế biến mật ong.
-
Phân loại theo độ cao canh tác (từ cao đến thấp): SHB (Strictly Hard Bean), GHB (Good Hard Bean), HB (Hard Bean), MHB (Medium Hard Bean).
Costa Rica nằm ở Trung Mỹ nổi bật với hơn 200 năm lịch sử canh tác cà phê (Nguồn: Internet)
Lịch sử của cà phê Costa Rica
Cà phê bắt đầu được trồng tại Costa Rica vào cuối những năm 1700, với giống Arabica phát triển mạnh mẽ ở vùng Valle Central, nơi có điều kiện lý tưởng như đất đai phì nhiêu, độ cao lớn và khí hậu mát mẻ. Nhận thấy tiềm năng kinh tế to lớn, chính phủ Costa Rica đã khuyến khích trồng trọt bằng cách cấp đất miễn phí cho nông dân vào thế kỷ 19, giúp sản lượng cà phê tăng nhanh chóng.
Đến năm 1829, doanh thu từ xuất khẩu cà phê đã vượt qua các mặt hàng nông nghiệp truyền thống như thuốc lá, đường và ca cao. Ban đầu, cà phê được xuất khẩu sang Panama và sau đó đến Chile, nơi nó được tái xuất khẩu sang Anh dưới tên gọi “Café Chileno de Valparaíso”. Giữa thế kỷ 19, thuyền trưởng người Anh William Le Lacheur Lyon đã thiết lập tuyến thương mại trực tiếp, đưa hàng trăm bao cà phê Costa Rica đến Anh, từ đó khơi dậy sự quan tâm lớn đối với cà phê Costa Rica tại châu Âu.
Sự phát triển của ngành cà phê đã giúp hình thành tầng lớp thương nhân và địa chủ giàu có, nhiều người trong số họ có mối quan hệ chặt chẽ với các quan chức chính phủ, góp phần củng cố vai trò của cà phê trong nền kinh tế Costa Rica. Mặc dù sự phân bổ quyền lực trong thời kỳ này không đồng đều, nhưng doanh thu từ cà phê đã đóng góp vào quá trình hiện đại hóa đất nước, điển hình như việc xây dựng tuyến đường sắt nối Đại Tây Dương và Nhà hát Quốc gia (National Theatre) tại San José.
Ngày nay, cà phê Costa Rica được đánh giá là một trong những loại cà phê chất lượng cao nhất thế giới và được xuất khẩu đến nhiều quốc gia, từ Austin đến Amsterdam. Các hộ nông dân nhỏ lẻ chiếm phần lớn sản lượng, với gần 90% nhà sản xuất trồng cà phê trên diện tích dưới 5 ha, đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp cà phê của đất nước này.
Cà phê bắt đầu được trồng tại Costa Rica vào cuối những năm 1700 (Nguồn: Internet)
Cà phê Costa Rica có vị như thế nào?
Cà phê Costa Rica nổi tiếng với hương vị phong phú và đa dạng, phản ánh sự kết hợp tinh tế giữa điều kiện tự nhiên và kỹ thuật canh tác. Nhìn chung, cà phê từ quốc gia này có độ chua sống động, độ đậm nhẹ và hương vị mượt mà, ngọt ngào cùng hương hoa.
Vùng Tarrazú, một trong những khu vực trồng cà phê nổi tiếng nhất, sản xuất những hạt cà phê có độ chua đặc biệt mạnh mẽ, đôi khi khiến cả những người yêu cà phê lâu năm cũng phải ngạc nhiên.
Trong khi đó, Thung lũng phía Tây (West Valley) tuy ít được biết đến hơn nhưng thường xuyên đạt giải trong các cuộc thi Cup of Excellence, với cà phê có vị ngọt như kẹo toffee, hương vị mượt mà và hương hoa.
Thung lũng Trung tâm (Central Valley) có sự phân biệt rõ rệt giữa mùa mưa và mùa khô, cho phép các nhà sản xuất thử nghiệm các phương pháp chế biến khác nhau. Cà phê chế biến tự nhiên từ khu vực này thường có độ chua nhẹ hơn, độ đậm cao hơn và hương vị cùng độ ngọt đậm đà.
Những yếu tố này cùng nhau tạo nên sự phong phú và đa dạng trong hương vị cà phê Costa Rica, làm say lòng những người yêu cà phê trên toàn thế giới.
Cà phê Costa Rica nổi tiếng với hương vị phong phú và đa dạng (Nguồn: Internet)
Viện cà phê Costa Rica - ICAFE
Viện Cà phê Costa Rica (ICAFE), hay Instituto del Café de Costa Rica, là một tổ chức công ngoài nhà nước được thành lập vào năm 19331. ICAFE đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và thúc đẩy hoạt động sản xuất, chế biến cà phê nhằm đảm bảo chất lượng và tính bền vững của cà phê Costa Rica.
ICAFE thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, bao gồm:
-
Hỗ trợ sản xuất và chế biến: Cung cấp các chương trình đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân và nhà sản xuất cà phê.
-
Nghiên cứu và phát triển: Thực hiện các nghiên cứu về công nghệ nông nghiệp và công nghiệp để cải thiện chất lượng cà phê.
-
Quản lý giá cả: Phê duyệt mức giá tối thiểu hợp lý mà nhà máy cà phê phải trả cho nhà sản xuất.
-
Tiếp thị và xuất khẩu: Thúc đẩy tiêu thụ cà phê Costa Rica cả trong nước và quốc tế.
Nhờ có ICAFE, ngành cà phê Costa Rica đã đạt được nhiều thành công đáng kể, trở thành một trong những quốc gia sản xuất cà phê chất lượng hàng đầu thế giới.
Hoạt động sản xuất cà phê tại Costa Rica
Điểm khác biệt trong hoạt động sản xuất cà phê tại Costa Rica là cà phê được đo lường theo thể tích thay vì trọng lượng. Mỗi nhà máy chế biến đều có khu vực tiếp nhận riêng, nơi cà phê được mang đến và đo lường bằng cajuelas – những thùng kim loại chuyên dụng. Hai mươi cajuelas tương đương với một fanega, đơn vị đo lường tương đương 100 pound (khoảng 45,3kg).
Cà phê được thu hoạch khi quả chín đồng đều, có kích thước lớn và trọng lượng nặng hơn so với quả xanh hoặc quá chín. Điều này đồng nghĩa với việc cần ít quả hơn để lấp đầy một cajuelas, giúp người trồng tăng giá trị sản phẩm và nâng cao thu nhập. Chính sách này đã gián tiếp khuyến khích nông dân cải thiện chất lượng cà phê. Mỗi năm, Costa Rica sản xuất trung bình 1,8 - 2,2 triệu fanegas.
Costa Rica từ lâu đã được đánh giá cao về chất lượng cà phê, nhờ đó mà cà phê nước này luôn có giá trị cao trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, một thách thức đặt ra khi thị trường cà phê đặc sản phát triển là khả năng truy xuất nguồn gốc.
Trước những năm 2000, phần lớn cà phê xuất khẩu của Costa Rica được sản xuất bởi các nhà máy lớn, vốn phụ thuộc vào giá thị trường chung. Các cơ sở này thường không ghi nhận rõ nguồn gốc cụ thể của từng lô cà phê, dẫn đến việc mất đi những phẩm chất độc đáo mà từng vùng trồng có thể mang lại.
Từ giữa những năm 2000, hệ thống Micromill xuất hiện, tạo nên cuộc cách mạng trong ngành cà phê Costa Rica. Micromill là mô hình được thành lập bởi các nông trại cà phê nhỏ trong cùng khu vực, nơi các chủ vườn hợp tác đầu tư vào máy xay xát và tự thực hiện quy trình chế biến thay vì phụ thuộc vào các nhà máy lớn. Nhờ mô hình này, nông dân có thể:
-
Kiểm soát quá trình chế biến theo nhiều phương pháp khác nhau (đặc biệt là chế biến mật ong).
-
Nâng cao chất lượng cà phê và tăng giá trị sản phẩm.
-
Tránh phụ thuộc vào bên thứ ba, tối ưu hóa lợi nhuận.
Một trong những ví dụ tiêu biểu về mô hình Micromill thành công chính là Las Lajas, nơi cà phê được chế biến với những phương pháp sáng tạo, góp phần nâng tầm chất lượng cà phê Costa Rica trên bản đồ cà phê đặc sản thế giới.
Cà phê tại Costa Rica được đo lường theo thể tích thay vì trọng lượng (Nguồn: Internet)
Phương pháp chế biến mật ong nổi tiếng của Costa Rica
Phương pháp chế biến mật ong (honey process) là một kỹ thuật đặc biệt và nổi tiếng của Costa Rica, kết hợp giữa chế biến ướt và chế biến khô. Trong phương pháp này, quả cà phê sau khi được xát vỏ sẽ giữ lại lớp nhớt ngọt tự nhiên bên trong, sau đó được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời hoặc sấy khô. Lớp nhớt này giúp hạt cà phê thẩm thấu hương vị ngọt ngào và tạo ra màu vàng tươi như mật ong. Kết quả là cà phê có hương vị đặc trưng, ngọt ngào, với độ thơm trái cây và độ chua ngọt được tăng cường. Phương pháp này không chỉ tạo ra cà phê chất lượng cao mà còn mang lại trải nghiệm thưởng thức độc đáo cho người dùng.
Phương pháp chế biến mật ong là một kỹ thuật đặc biệt và nổi tiếng của Costa Rica (Nguồn: Internet)
8 vùng trồng cà phê nổi tiếng ở Costa Rica
Nhờ địa hình đồi núi, đất núi lửa màu mỡ và khí hậu lý tưởng, Costa Rica nổi tiếng với cà phê Arabica chất lượng cao. Mỗi vùng trồng đều có hương vị riêng biệt, chịu ảnh hưởng từ độ cao, lượng mưa, loại đất và phương pháp chế biến.
Những vùng trồng cà phê nổi tiếng ở Costa Rica (Nguồn: Internet)
Dưới đây là tổng quan đặc điểm và hương vị nổi bật của từng vùng cà phê Costa Rica:
1. West Valley (Thung lũng phía Tây)
Vùng này bao quanh thủ đô San Jose, có lượng mưa ổn định và độ cao từ 1.300 - 1.650m.
-
Hương vị đặc trưng: Độ chua dễ chịu, body mượt mà, hậu vị ngọt ngào với gợi ý của chanh và mật ong.
-
Khu vực trồng chính: Alajuela, San Ramon, Atenas.
2. Central Valley (Thung lũng Trung tâm)
Đây là vùng có mật độ trang trại cà phê cao nhất, nhờ đất đai cực kỳ màu mỡ và lượng mưa dồi dào. Độ cao dao động từ 1.400 - 1.700m, thích hợp cho giống Catuai và Caturra.
-
Hương vị đặc trưng: Vị cam chanh dịu nhẹ kết hợp với sô-cô-la, tạo nên sự cân bằng động.
-
Khu vực nổi bật: Cartago, Orosi, Turrialba, thung lũng sông Orosí.
3. Tres Ríos
Vùng này lấy tên từ ba con sông lớn: Tárcoles, Torres và Tiribí. Khí hậu tương tự như Thung lũng Trung tâm, với độ cao từ 400 - 1.350m.
4. Tarrazú
Địa hình vùng Tarrazú đặc trưng bởi đỉnh núi và hẻm núi do sông Reventazón hình thành, với độ cao 800 - 1.400m.
-
Hương vị đặc trưng: Cân bằng giữa độ đậm mượt mà và vị ngọt nhẹ, hậu vị kèm theo chút hương quýt và tổ ong.
-
Đây là vùng sản xuất nhiều cà phê đạt giải Cup of Excellence, điển hình như Melvin Flores (2020) từ thị trấn nhỏ Angostura.
5. Brunca (Perez Zeledon)
Vùng cao nguyên Perez Zeledon ở độ cao khoảng 1.400m, là nơi có hệ sinh thái đa dạng với rừng mây và khu bảo tồn chim di cư.
-
Hương vị đặc trưng: Cân bằng, êm dịu kèm vị của quả mọng và caramel.
-
Là vùng có đất trồng cà phê năng suất cao thứ hai tại Costa Rica, chỉ sau Thung lũng Trung tâm.
6. Orosi Valley (Thung lũng Orosi)
Khác với thị trấn cùng tên thuộc tỉnh Cartago, vùng Orosi nằm trên sườn núi lửa Barva, Copalchi và Tapanti, với độ cao khoảng 1.400m.
-
Hương vị đặc trưng: Độ chua sảng khoái, kết hợp với hương hạt dẻ và chút hậu vị rượu vang.
-
Nhiều lô cà phê đoạt giải Cup of Excellence, cùng các trang trại cà phê hữu cơ tiêu biểu.
7. East Valley (Thung lũng phía Đông)
Vùng này trải dài dọc theo sườn núi Caribbean, bao gồm San Carlos, Los Chiles và Guatuso, với độ cao gần 900m.
-
Hương vị đặc trưng: Cà phê được chế biến theo phương pháp Brazilian pulped natural, mang vị ngọt đậm đà của quả mọng và vẫn giữ được sự cân bằng.
-
Nhà sản xuất tiêu biểu: Dota Estate và Delta Cooperative, với các sáng kiến sản xuất cà phê bền vững.
8. West Highlands (Vùng cao nguyên phía Tây)
Đây là vùng có độ cao cực kỳ lớn, lên tới 1.600m, nằm giữa các khu rừng bảo tồn và núi lửa Poás.
-
Hương vị đặc trưng: Vị mâm xôi và nho đen nồng nàn, cân bằng kèm theo của kẹo nougat.
-
Khu vực nổi bật: Naranjo, Grecia, San Ramon, nơi sản xuất những lô cà phê đạt điểm số cao nhất trong các cuộc thi Cup of Excellence.
Cà phê Costa Rica là sự kết hợp hoàn hảo giữa chất lượng thượng hạng và hương vị phong phú, phản ánh sự độc đáo của từng vùng trồng. Dù bạn yêu thích độ chua tươi sáng của Tarrazú, hậu vị caramel ngọt ngào từ Brunca, hay sự cân bằng mượt mà của Central Valley, mỗi tách cà phê đều mang đến một trải nghiệm đáng nhớ.
Hãy theo dõi Vinbarista để cập nhật kiến thức chuyên sâu về cà phê, khám phá những bí quyết pha chế chuyên nghiệp, và lựa chọn những sản phẩm cà phê chất lượng cao, máy pha cà phê, máy xay cà phê phù hợp với nhu cầu của bạn.
Thông tin liên hệ:
VINBARISTA - ALL YOUR COFFEE NEEDS
Trang thương mại điện tử thuộc Cubes Asia
- Tư vấn mua hàng: 0909 244 388
- Fanpage: Vinbarista - máy pha cafe & cafe
- Website: https://vinbarista.com/
Địa chỉ cửa hàng:
